Kısaltmaların Yazılışı İle İlgili Kurallar Nelerdir ?

Kısaltmaların Yazılışı İle İlgili Kurallar Nelerdir ?

Kısaltma bir kelime , bir kavram , bir terim vb. sözcük ya da sözcük gruplarının içerdiği bir ya da birkaç harfin alınması ile yapılan simgeleştirmeye denir . Türkçede kısaltmalar ile ilgili belli başlı kurallar şunlardır :

1. Ülke , kitap , dergi ,kuruluş ve yön adlarının kısaltması yapılırken her kelimenin ilk harfi alınır ve büyük olarak yazılır .

Örnekler :

- TDK ( Türk Dil Kurumu )

- KKTC ( Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti )

- KB ( kuzeybatı )

- TDED ( Türk Dili Edebiyatı Dergisi )

Not 1 : Bazı kısaltmaların yapılışında kısaltmanın akılda kalması için her kelimenin  ilk harfini alma kuralının dışına çıkılabilmektedir . Mesela BOTAŞ ( Boru Hatları ile Petrol Taşıma Şirketi ) kısaltması bu duruma örnek olarak gösterilebilir .

Not 2 : Gelenekselleşmiş olarak T.C. ( Türkiye Cumhuriyeti ) ve T. ( Türkçe ) kısaltmaları haricinde büyük harflerle yapılan kısaltmalarda harfler arasında nokta kullanılmaz .

2. santimetre (cm) , milimetre (mm), kilogram (kg) gibi ölçü birimlerinin kısaltmalarında uluslararası kabul gören kısaltmalar kullanılmaktadır .

3. Kitap , dergi , kuruluş  , yön adları ve ölçü birimlerinin kısaltılması dışında kalan kısaltmalarda ilk harf ve kelimeyi oluşturan temel harfler esas alınır . Kısaltılan kelime özel isim , rütbe veya unvan ise ilk harf büyük olur eğer kısaltma cins isim ise ilk harf küçük olur .

Örnekler :

- Alm . ( Almanca )

- Alb . ( Albay )

- haz . ( hazırlayan )

- çev . ( çeviren )

Not 3 :

- Küçük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen ekler yazılırken kelimenin okunuşu dikkate alınır .  ( kg'dan , cm'yi )

- Büyük harflerle yapılan kısaltmalara getirilen ekler yazılırken kısaltmanın son harfinin okunuşu dikkate alınır . ( TDK'den , MEB'de vb. )

- Bir kelime gibi okunabilen kısaltmalara getirilen ekler yazılırken kelimenin okunuşu dikkate alınır ( ASELSAN'ın , ESTAŞ'tan vb. )

Not 4 : Sonunda nokta bulunan kısaltmalara getirilen ekler yazılırken kesme işareti kullanılmaz .  ( Alm.dan vb. )
Özel İsimlerin Yazılışı İle İlgili Kurallar