Basit , Türemiş ve Birleşik Fiillere Örnekler

Basit , Türemiş ve Birleşik Fiillere Örnekler

1. Basit Fiillere Örnekler :

Basit fiil kök halinde ya da yalnızca çekim eki alan fiillere denir . Aşağıdaki cümlelerde altı çizili filler basit fiile örnektir .

- Dün Ankara'daki abim geldi. ( gel- fiili -di zaman ekini almıştır . zaman ekleri çekim ekidir . )

- Merak ettiklerinizi bakan gelince kendisine soracağım .( sor- fiili -acak gelecek zaman eki ve -ım 1.tk. şh. Ekini almıştır . Zaman ve şahıs ekleri çekim ekidir.)

- Bu yıl şenlikler bir hafta erken olacakmış .(ol- fiili -acak gelecek zaman eki ve -mış rivayet ekini almıştır . Kip ekleri ve ek fiiller çekim ekidir . )

- Araç iki metre ilerimde ani bir frenle durdu . ( dur- fiili -du görülen geçmiş zaman ekini almıştır . Kip ekleri çekim ekidir . )

- Ödevlerimizi zamanında yapmalıyız . ( yap- fiili -malı gereklilik kipi ve -ız 1.çğl. şh. Eki almıştır. Kip ekleri ve kişi ekleri çekim ekidir . )
- Bize gelirken ödevlerini de yanında getir. ( getir- fiili emir kipinde çekimlenmiştir. )
- Okulu bizim yaşadığımız mahalleye çok uzak bir yere yapacaklar. (yap- fiili gelecek zaman kipi ve 3. çoğul şahıs eki almıştır. )

2. Türemiş Fiillere Örnekler :

Türemiş fiiller en az bir yapım eki alan fiillerdir . Türemiş fiiller isimden fiil ya da fiilden fiil yapan ek alarak oluşabilirler . Aşağıdaki altı çizili fiiller türemiş fiile örnektir .

- Kocaman tarlanın hepsini bir günde sulamışlar . ( su- isim köküdür -la eki onu isimden fiil yaptırmıştır . )

- Akşamki halı saha maçı için iki saat önceden hazırlandı . ( hazır- isim köküdür -lan- eki onu isimden fiil yapmıştır . )

- Dürüst insanlar herkes tarafından sevilir . (sev- fiil köküdür . -il eki sev- fiilinden yeni bir fiil türetmiştir . )

- Onunla bu önemi konuyu uzun uzun görüştük . ( gör- fiil köküdür . -üş eki gör- fiilinden yeni bir fiil türetmiştir . )

- Kağıdı baştan aşağı karaladı . ( kara- isim köküdür . -la eki kara isminden fiil türetmiştir . )
- Kendisine doğru gelen çocuğu korkuttu. (kork- fiili "-ut" fiilden fiil yapım ekini almıştır.)
- Hacılar bu yıl da şeytan taşladılar. ( "taş" ismine gelen "-la" eki isimden fiil yapmıştır.)

3. Birleşik Fiillere Örnekler

a) Yardımcı Fiille Kurulan Birleşik Fiillere Örnekler :

- Dün bize telefon etti .

- Soğukta dışarıda dolaşınca hasta oldu .

- Bizi bu teklifine razı etti .

- Yaşanan olayla karşısında kendini kötü hissetti.

- Yeni gelen arkadaşına yardımcı oldu .
- Geçen hafta aldığım kalem kayboldu. 

b)Kurallı Birleşik Fiiller İle İlgili Örnekler :

- Sakin olursan konuşabiliriz . ( yeterlik fiili )

- Giden arabanın ardından bakakaldı . ( sürerlik fiili )

- Sen gidedur ben arkandan yetişirim . ( sürerlik fiili )

- Bu adet yıllardır süregeliyor . ( sürerlik fiili )

- Bir koşu bakkala gidiver . ( tezlik fiili )

- Dengesini kaybedince merdivenlerden düşeyazdı . ( yaklaşma fiili )
- Sorularıma cevap verdikten sonra, ödevlerini yapıver. (tezlik fiili)

Kurallı Birleşik Fiiller İle İlgili Videolu Konu Anlatımı

c) Anlamca Kaynaşmış ( Deyimleşmiş ) Fiillere Örnekler :

- Korkudan ödüm koptu .

- Sevinçten havalara uçtuk .

- Bu işe girmek için hemen baş vurdu .

- Bu ödevi bitirmek için söz verdi .
- Yan odada anlatılanlara kulak kabarttı. 
- Sözlerimi umursamadığını görünce tepemin tası attı. 


Yapılarına Göre Fiiller İle İlgili Örnekler ( Her konu ile ilgili 20 örnek cümle ) 

- Basit Fiillere Örnekler 

- Türemiş Fiiller İle İlgili Örnekler
- Yardımcı Fiille Kurulan  Birleşik Fiillere Örnekler

- Kurallı Birleşik Fiiller İle İlgili Örnekler 

- Anlamca Kaynaşmış Birleşik Fiillere Örnekler