İsmin Hal Ekleri Konu Anlatımı

Özet : 4. , 5. ve 6. Sınıf ismin hal ekleri ile ilgili konu anlatımı ve örnek cümleler 

Hal ekleri çekim ekleri grubuna giren eklerdir  . Hal eklerine ad durum ekleri de denilmektedir . Hal ekleri cümlede yer alan isme yönelme , bulunma , ayrılma ve belirtme anlamları katar  . Şimdi hal eklerini ayrıntılı biçimde ve örneklerle inceleyelim :

1. Yalın Hal : Bir ismin eksiz haline yani herhangi bir hal eki almamış haline " yalın hal " denilmektedir .

Örnekler : para , kurs , ev , söz , göz , defter

Örnek Cümleler : Aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çizili kelimeler yalın halde kullanılmıştır .

- Kitap insan hayatına renk katan en güzel varlıktır .

- Okulun bahçesindeki ağaç yüz yıllık bir çınarmış .

- Bu yıl bizim sınıf yeniden boyanacak .

- Çok soğuk olduğu için sabah araba çalışmadı .

- Kış için iki bidon turşu yaptık .

Not : Yalın hal ile ek almamak karıştırılmamalıdır . Yani yalın halde olan bir isim hal eklerinden herhangi birini almamıştır . Bu yüzden " çokluk eki , iyelik eki ve yapım eki " alan kelimeler de yalın halde sayılır .

Örnekler : kapıcı , kitabım , çiçekler vb.

2. Belirtme Hali ( -ı , -i, -u, -ü ) :  Bir ismin " -ı , -i, -u, -ü " hal eki almış durumuna denir . Belirtme haline " -i hali " de denilmektedir .

Örnekler :  suyu , minderi , kapıyı, ceketi , sandalyeyi

Örnek Cümleler : Aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çizili kelimeler belirtme hal eki almıştır .

- Bugün kolundaki saati bana hediye etti .

- Karşı binayı iki ay içerisinde yaptılar .

- Bu soruyu kimse çözemedi .

- Sana verdiğim parayı ne yaptın ?

- Her akşam bu gazeteyi mutlaka okur .

Not : Belirtme hal eki ile iyelik eki birbiri ile karıştırılabilir . Çünkü her ikisin ekleri de aynıdır . Ayırt etmek için " -ı , -i, -u, -ü " eki alan kelimenin önüne " onun " kelimesini getirebilir . Kelime anlamlı olursa iyelik eki anlamlı olmazsa belirtme hal eki almıştır .

Örnek :

- ( Onun ) Evi temizlemesi için biri ile anlaştık . ( "onun " getirdiğimizde anlamlı olmadığı için belirtme hal ekidir .)

- ( Onun ) Evi deniz manzaralıydı . ( "onun" getirdiğimizde olduğu için iyelik ekidir . )

3. Yönelme Hali ( -a , -e ) : İsimlerin " -a , -e " eki almış durumlarına denir .  Yönelme haline " -e hali " de denilmektedir .

Örnekler : Okula , sevgiye , tuza , yazıya , taşa

Örnek Cümleler : Aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çizili kelimeler yönelme hal eki almıştır .

- Yaz tatilinde Sivas'a gelecek .

- Kapıdaki köpeğe biraz ekmek verdim .

- Benim sözlerime hiç güvenmiyor .

- Paraya çok önem vermiyorum .

- Sorularıma net yanıtlar vermelisin .

4. Bulunma Hali ( -de , -da ) : İsimlerin " -de , -da " eki almış durumlarına denir .

Örnekler : pazarda , kazakta , yemekte , odada , sokakta , gözde

Örnek Cümleler :  Aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çizili kelimeler bulunma hal eki almıştır .

- Arkadaşlarımı bugün çarşıda göremedim .

- En güzel günlerini askerde yaşamıştı .

- Aradığım tüm bilgileri bu kitapta bulabilirim .

- Çatıda küçük bir kedi mahsur kalmıştı .

- Televizyonda güzel bir maç var .

5. Ayrılma Hali ( -den , -dan ) : İsimlerin " -den, -dan " eki almış durumudur .

Örnekler : sınavdan , kapıdan , yoldan , gönülden , havadan

Örnek Cümleler : Aşağıdaki cümlelerde yer alan altı çizili kelimeler ayrılma hal eki almıştır .

- Bahçeden sebze ve meyve topladım .

- Anahtarı içeride unutunca eve pencereden girdim .

- Babamdan azar işitmek istemiyorum .

- İki saat sonra işten çıkacaklar .

- Dışarıdan büyük bir gürültü geldi .

İsmin Hal Ekleri İle İlgili Test Soruları