Hatıra ( Anı ) Türü ve Özellikleri

Hatıra Türü ve Özellikleri

Bir kişinin yaşadığı dönem içerisinde duyduğu ya da şaht olayları edebi bir dille anlattığı yazı türüne hatıra denir. Hatıra türünde anlatılanlar anlatanın hayatında iz bırakmış olaylardır. Anı türünün en belirgin özelliği anlatılanların, olayın yaşanmasının üerinde uzunca bir zaman geçtikten sonra kaleme alınmasıdır.

Anılar tarihi bir vesika olmamakla birlikte bir döneme ışık tutabilecek bilgiler içermesi sebebiyle tarihe yardımcı birer kaynak özelliği gösterirler. Bu sebeple anı yazarken mümkün olduğu kadar nesnel olmak ve olayları tarihi gerçeklerine uygun anlatmaya çalışmak gerekir.

Anı türü ve günlükler çoğu zaman birbirine karıştırılabilmektedir. Ancak bu iki türün çok temel bir farklılığı vardır. Günlük olayların sıcağı sıcağı anlatıldığı bir türken anılarda olaylar üzerinden belirli bir zaman geçmesi ile anlatılmasıdır.

Anılar yazılırken içten, samimi ve objektif bir tutum sergilenmelidir. Yazılacak anı belirlendikten sonra o anı ile ilgili günlükler ve diğer notlar ile aklımızdaki olaylar zinciri planlanmalı, daha sonra anı kaleme alınmalıdır. Anı yazarken sade ve açık bir dil kullanılmalı, okuyucuyu sıkacak ayrıntılardan ve sanatlı bir dil kullanmaktan kaçınılmalıdır.

Batı Edebiyatında Anı

Batı edebiyatında Sain Simon ' un " Hatıralar "  ve Rousseau ' nun " İtiraflar " adlı eseri bu türün meşhur örnekleri arasında gösterilebilir.

Türk Edebiyatında Anı

Türk edebiyatında Halid Ziya Uşaklıgil ' in" Kırk Yıl " , " Saray ve Ötesi " ; Muallim Naci ' nin " Ömer ' in Çocukluğu ; Falih Rıfkı Atay ' ın " Çankaya " ve " Zeytin Dağı " ; Ziya Paşa ' nın " Defter - i A'mal " ; Ahmet Rasim ' in " Falaka " ve " Muharrir , Şair , Edip " ; Hüseyin Cahit Yalçın ' ın " Edebi Hatıralar " bu türün tanınmış eserleri arasında gösterilebilir .

Anı Türünün Özellikleri Maddeler Halinde

- Yaşanmış bir konu anlatılır yaşanmakta olan bir konu değil .

- İnsan hafızasında üzerinden yıllar geçmesine rağmen iz bırakmış bir konu anlatılır.

- Tarihi bir vesika olmasa da tarihe yardımcı bir kaynak olarak yararlanılır .

- Bir alanda tanınmış insanların yaşadığı ya da şahit olduğu olayları , bu insanların yapmış olduğu çalışmaları anlatır .

- Yazarın kalıcı olmasını istediği , unutulmaması gerektiğine inandığı olayları ölümsüz kılar .

- Birinci şahsın ağzından anlatım kullanılır ve kişisel yorumlar ön plandadır .

- Açık , anlaşılır ve sade bir dil kullanılır .

Hikaye	Masal	Röportaj	Otobiyografi
Makale	Söyleşi ( Sohbet )	Anı ( Hatıra )	Günlük
Roman	Fabl	Söylev ( Nutuk )	Gezi Yazısı
Deneme	Fıkra	Biyografi	Masal
Fıkra	Eleştiri	Mektup	Tiyatro
Efsane	Destan